Het moreel kompas in tijden van crisis

Eerder heb ik een blogpost gewijd aan de invloed van leiderschap op de beurskoers. De CEO van HTGC bleek in staat van beschuldiging te zijn gesteld. Als gevolg waarvan de beurskoers 10% in de min dook. Hij werd verdacht van omkoping, en had al eerder laten zien wat moeite te hebben met zijn morele kompas. Ik moest daar deze week een aantal keren aan denken, het moreel kompas in tijden van crisis.

Het moreel kompas in tijden van crisis

Ondanks dat wij vaak klagen over onze overheid, denk ik dat wij ons gezegend mogen voelen. Zeker in deze tijden denk ik dat de overheid haar stinkende best doet om ons land door de crisis te loodsen. Tuurlijk gaat er wel eens wat mis. Een onderschatting van het virus met een hilarisch persmomentje.  Een lachwekkende appathon.

Afweging tussen kwetsbaren en de economie

En uiteraard vinden alle 17 miljoen economen en virologen allemaal dat de crisis net wat anders moet worden aangepakt. Van iedereen verplicht in totale afzondering zetten met een algehele economische meltdown als gevolg. Tot het zetten van een hek om dikke bejaarden met onderliggende klachten om deze lachwekkende groupthink tot stilstand te brengen in plaats van de economie.

Na initiële aarzeling slagvaardige overheid

Maar de snelheid waarmee de overheid de loketten heeft opengezet voor noodhulp, mag geprezen worden. Er zijn in recordtempo verschillende regelingen in het leven geroepen. Geen ellenlange besluitvorming en allerlei ingewikkelde uitzonderingssituaties, maar korte klappen om de economische schade enigszins te dempen en wat tijd te koppen om het virus te bestrijden. De belangrijkste drie staan bekend onder de afkortingen NOW, TOGS en Tozo.

Heel in het kort (en onvolledig, maar voor het beeld):

NOW

de NOW is bedoeld om te voorkomen dat werkgevers massaal werknemers ontslaan en regelt dat de overheid 90% van de loonkosten van werknemers overneemt indien er sprake is van minimaal 20% omzetverlies.

TOGS

De TOGS biedt een tegemoetkoming in de kosten indien een onderneming vanwege de Corona-maatregelen grotendeels of geheel moest sluiten. Denk hierbij aan kappers, horeca en schoonheidsspecialisten. Het gaat om een bedrag van maximaal EUR 4.000,-

Tozo

De Tozo is een maatregel waarbij met name zelfstandig ondernemers gedurende drie maanden wordt ondersteund met ofwel een lening of inkomensondersteuning tot bijstandsniveau. Mogelijk wordt deze maatregel verlengd met nog eens drie maanden.

Uitvoering verloopt redelijk soepel en snel

Daar waar de uitvoering van de NOW en TOGS centraal zijn belegd bij het UWV en de RVO, ligt de uitvoering van de Tozo bij gemeenten. Vanuit mijn rol als ondernemerscoach zie ik dat de uitkeringen vanuit de NOW en TOGS goed lopen, terwijl er bij de verschillende gemeenten nog wel wat aanloopproblemen zijn, maar dat terzijde.

Tot zover weinig op te merken over het morele kompas in tijden van crisis.

Blauwe zwaan pikt mee uit de trog

Totdat eigenlijk al heel snel onze ‘nationale trots’ met de naam KLM in het nieuws kwam. Met dat zij aanspraak wensten te maken op de NOW loosden zij ook maar even 2000 tijdelijke contracten. Deze medewerkers waren namelijk niet in dienst bij KLM, maar bij uitzenders als Young Capital en Randstad. Daar stonden zij op de loonlijst, dus die waren volgens KLM verantwoordelijk voor de loondoorbetaling. Mijn persoonlijke mening: flutargumentatie. Als jij aanspraak wil maken op de NOW, verwacht ik ook dat jij de onderliggende doelstelling van die regeling accepteert en naleeft, namelijk dat jij je mensen niet massaal op straat joepert. Dat het gewoon helemaal fout lijkt te zitten in het DNA van de bestuurders van de Blauwe Zwaan bleek een paar weken later. Toen hadden ze bedacht dat het een goed moment was om voor te stellen de bonus van KLM-baas Pieter Elbers te verhogen.

Nog erger, misbruik door Unicorn

Wie dacht dat het niet erger kon? Think again. Meet Booking.com, de grootste hotelboekingssite ter wereld, onze nationale Unicorn. Ook Booking heeft aangegeven gebruik te willen maken van de NOW. Op zich is dat hun goed recht.

Ik snap dat Booking.com grote klappen krijgt, omdat 85% van de boekingen zijn weggevaagd (wat dat ook mag betekenen…). En dat haar 18.000 werknemers, waarvan er 5.000 in Nederland werken, momenteel even wat minder te doen hebben. En dat deze ‘Nederlandse’ werknemers het met een gemiddeld jaarsalaris van EUR 47.000 behoorlijk zwaar hebben. Terwijl ze voor een belangrijk deel onder de expat-regeling vallen en dus over 30% van het salaris geen inkomstenbelasting hoeven af te dragen.

Hoteliers uitwringen, aandelen inkopen en belasting ontwijken

En dan te weten dat Booking.com zelf haar hoteliers uit heeft gewrongen door betaalde boekingen die niet zijn doorgegaan, niet terug te betalen. Om nog maar te zwijgen dat Booking Holding in 2019 bijna USD 5 miljard aan winst heeft geboekt, een marge van ruim 30%. Ook interessant is dat Booking Holding vanwege een aandeleninkoop-programma, waar zij sinds 2018 maar liefst USD 14 miljard aan heeft gespendeerd, een schuld van USD 7,7 miljard op de balans heeft staan. Een aandeleninkoop-programma dat, ondanks dat het de prijs van het aandeel Booking.com niet flink lijkt te hebben opgedreven, toch een cadeautje is aan de aandeelhouders, waaronder CEO Glenn Fogel.

Ik vind dat Booking voldoende cadeautjes heeft gehad. Ze hebben EUR 715 miljoen aan winstbelasting bespaard door elders geboekte winst naar Nederland door te sluizen. Ze hebben tussen 2010 en 2018 middels de ‘Innovatiebox’ een aftrekpost op de vennootschapsbelasting van EUR 1,8 miljard gecreëerd.

Diskwalificatie door Booking.com

Naar verluid zijn er 48 medewerkers van de klantenservice tijdens hun proeftijd ontslagen, terwijl juist dat het onderdeel is waar nog hard gewerkt moet worden. Wat mij betreft diskwalificeert Booking.com zich hiermee voor de NOW. De mededeling van Booking.com dat het bestuur een salarisverlaging van 20% heeft geaccepteerd, doet daar niets aan af. Dit is graaien over de rug van mensen die het echt nodig hebben en getuigt van het ontbreken van een moreel kompas in tijden van crisis. Als Booking.com niet afziet van de NOW, ziet Kaskoe voortaan af van de diensten van Booking.com. Als we ooit weer aan reizen toe komen, tenminste.

Kasjing

Om af te sluiten las ik vanmorgen dat een lokale vastgoedondernemer, Pieter van Loon uit Dordrecht Li Ka-Shing (whats in a name) op de knieën heeft gekregen. Ka-Shing is de 91 jarige eigenaar van AS Watson, het Chinese moederbedrijf achter onder meer Kruidvat, Trekpleister en ICI Paris XL. Zijn persoonlijk vermogen wordt geschat op EUR 24 miljard. Kasjing! Desalniettemin kregen de huurbazen van ICI Paris XL een briefje dat vanwege de Corona-crisis de huur niet meer zou worden betaald. Gewoon, eenzijdig opzeggen van de huurverplichting, omdat het kan. Waarop Van Loon met z’n 30 winkelpandjes het faillissement heeft aangevraagd van AS Watson.

Aansprakelijk voor imagoschade!!?

Dat vond AS Watson niet leuk. In eerste instantie stelden zij Van Loon aansprakelijk voor hun imagoschade omdat zij de faillissementsaanvraag moeten melden aan hun aandeelhouders. Gelukkig laat de tweede reactie zien dat het moreel kompas in tijden van een crisis zich toch kan herijken. Afgelopen dinsdag werd duidelijk dat AS Watson haar verhuurders nu de helft van de huur betaalt, en de andere helft later. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald zullen we maar zeggen.

Hoe staat het met jouw moreel kompas in tijden van crisis?