Wat zegt de beursgang van Deliveroo?

Terwijl Nederland tussen de (natte) sneeuw naar paaseieren aan het zoeken was, voltrok zich op de London Stock Exchange een fiasco rond de IPO van Deliveroo. Wat zegt de mislukte beursgang van Deliveroo?

Wat zegt de beursgang van Deliveroo?

Voor wie het gemist heeft: maaltijdbezorger Deliveroo beleefde op 31 maart zijn beursdebuut. Het was de bedoeling dat deze IPO een spetterend feestje moest worden. Maar voor de hoofdgasten, de investeerders van het eerste uur, de begeleidende zakenbanken Goldman $achs en J£ Morgan en de London Stock Exchange die wel weer behoefte had aan wat positief nieuws, werd het een fiasco. Het aandeel daalde met bijna 30% in waarde in de eerste twee handelsdagen.

Deliveroo is één van de representanten van de gig-economy

Kaskoe woont in een rurale regio die maaltijdbezorgers links laten liggen. Hier word je niet omver gereden door hipsters met oranje, zwarte of appelblauwzeegroene vierkante rugzakken. In deze streek moeten we, als echte jager-verzamelaars, nog zelf ons dagelijks eten bij elkaar scharrelen. Dat neemt niet weg dat Kaskoe met een geïnteresseerde blik naar de representanten van de ‘gig-economy’ aan het kijken is. Bovendien ben ik als aandeelhouder van Amazon indirect ook ieniemienie-eigenaar van Deliveroo, want Amazon is sinds vorig jaar voor 15,8% grootaandeelhouder van Deliveroo.

Eten of gegeten worden

Voor wie het niet weet: Deliveroo is, net als Thuisbezorgd/JustEat Takeaway, UberEats, Foodora/Delivery Hero en Doordash een maaltijdbezorger. Een zeer concurrerende markt die gekenmerkt wordt door hoge investeringen, grote verliezen en dure acquisities. De veronderstelling is: “the winner takes it all’. Er blijven, met andere woorden, één of twee marktleiders over die op termijn goed geld weten te verdienen aan maaltijdbezorging. Tot die tijd is het eten of gegeten worden. En doen de bedrijven de gekste dingen om maar te groeien.

Schijnzelfstandigheid

En die drang om de winner te worden, leidt tot schrijnende situaties. Bijvoorbeeld voor de bezorgers. De koeriers van Deliveroo zijn niet in dienst bij het bedrijf, maar ‘zelfstandig ondernemers’ (de aanhalingstekens zijn door mij geplaatst). Ze worden betaald per bezorging, niet per uur dat ze aan het werk of beschikbaar zijn. De hoogte van de beloning is daarnaast gebaseerd op de vraag naar maaltijden en het aanbod van koeriers. En er is sprake van een min of meer verplichte winkelnering, je kunt niet voor meerdere bezorgdiensten tegelijkertijd werken. Ondertussen heeft het gerechtshof half februari bepaalt dat de bezorgers die voor Deliveroo in Nederland werken, geen zelfstandigen maar werknemers zijn.

Een vloek of een zegen voor restauranthouders?

Ook voor restauranthouders zijn diensten als Deliveroo, UberEats en Thuisbezorgd tegelijkertijd een zegen en een vloek. Een zegen omdat het een extra distributiekanaal biedt. En een vloek omdat dergelijke diensten een onevenredig deel van de marge opeisen en je bijna niet zonder kunt. Een interessant fenomeen is trouwens dat de chiquere restaurants tijdens de coronacrisis bijna zonder uitzondering zelf hun bezorging zijn gaan regelen of dat klanten voor hen wel de bereidheid hebben het eten op te halen, maar dat terzijde.

Entrepeneurs met gezonde omzet

Mijn vrijwilligerswerk heeft mij geleerd dat er in Nederland (minimaal) twee soorten zelfstandig ondernemers zijn. Aan de ene kant de entrepeneurs die daadwerkelijk zelfstandig zijn, zelf hun klanten kiezen, hun eigen honorarium vaststellen en, als ze hun werk goed doen, een behoorlijke boterham kunnen verdienen. Ondernemers die een gezonde omzet draaien, daar een goed inkomen uit halen en bovendien de keuze hebben om zich te verzekeren en hun pensioenvoorziening veilig te stellen.

Schijnzelfstandigen, gevangen in de gig-economy

Aan de andere kant van het spectrum bevinden zich de schijnzelfstandigen, die in feite werken voor één opdrachtgever. Een opdrachtgever, die via algoritmes of wurgcontracten, opdrachten verstrekt tegen vastgestelde lage tarieven. De baas van de opdrachtgever stelt dat het baantje dat hij biedt niet bedoeld is om een gezin van te onderhouden. Maar tegelijkertijd help ik regelmatig mensen die als ‘zelfstandig ondernemer’ voor die andere koeriersdienst werken, die hun hoofd simpelweg niet boven water kunnen houden. Hun inkomen komt ternauwernood boven het minimumloon. Laat staan dat er geld is voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering of pensioen.

Laten investeerders huns sociale gezicht zien?

Terug naar het fiasco van de IPO. Wat zegt de beursgang van Deliveroo? Volgens een aantal media zou die mede zijn mislukt omdat investeerders twijfels zouden hebben over de wijze waarop Deliveroo haar koeriers exploiteert. Volgens dit artikel uit het FD laten beleggers bij de beursgang van Deliveroo nadrukkelijk hun sociale gezicht zien, en is dat de hoofdreden van het verloop van de beursgang.

Corona vergroot de kloof tussen arm en rijk sneller

Eerlijk gezegd waag ik het te betwijfelen. Steeds meer kom ik tijdens de Corona-crisis tot het inzicht dat het de kloof tussen arm en rijk sneller vergroot dan beslecht. Sinds de start is er iedere 17 uur een miljardair bij gekomen. Ook zelf staat Kaskoe met verbazing te kijken hoe zijn vermogen maar blijft groeien. En nu, opeens, zouden tijdens de beurgang van Deliveroo allerlei money-making machines hun sociale gezicht laten zien en de IPO hebben laten mislukken?

Redenen van de mislukt beursgang van Deliveroo

Wat zegt de beursgang van Deliveroo? Er is een aantal redenen aan te wijzen, die wellicht wel met elkaar samenhangen.

Timing

In de eerste plaats bleek de timing van de IPO slecht. De beurskoersen van alle vergelijkbare partijen is de afgelopen maand fors gezakt. De reden? Optimisme over een vaccin-samenleving waarin we weer naar restaurants mogen.

‘Minderwaardige’ aandelen

Daarnaast introduceerde Deliveroo een dual class aandelen structuur. Die had als doel om de oorspronkelijke eigenaren van Deliveroo 20 keer meer stemrecht te behouden dan de nieuwe aandeelhouders. Partijen die op de IPO inschreven, moesten dus vooral kapitaal inbrengen en verder hun mond houden.

Belachelijke waardering

Maar de belangrijkste reden? Eerlijk gezegd denk ik een belachelijk hoge waardering, waarbij alle optimistische scenario’s waren ingeprijsd. En een waardering waarbij alle risico’s, waaronder het op termijn niet houdbare model van het werken met zelfstandig ondernemers, terzijde waren geschoven.

Geen commentaar

Goldman Sachs en JP Morgan wilden geen commentaar geven op de verschillende vragen van financiële media. En ik ben ook nieuwsgierig naar de mening van de 70.000 Britse klanten van Deliveroo die mee hebben gedaan aan de IPO. Zij hebben gezamenlijk GBP 50 miljoen geïnvesteerd, mochten tijdens de beursgang niet verkopen en eindigden de dag er na met een gezamenlijk verlies van GBP 14 miljoen. Een gemiddelde van GBP 200 per particulier down the drain. Daar kan je aardig wat pizza’s, pokebowls en sushi voor laten bezorgen…

Voel jij je wel eens ongemakkelijk over de groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk?

Credits foto header: Mark Waugh and www.cartridgesave.co.uk